Union Budget 2024 Update :आर्थिक प्रगती आणि समाजाच्या सर्व घटकांसाठी नव्या संधी

Union Budget 2024 Update : वित्तमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी मोदी 3.0 चा पहिला बजेट सादर केला. केंद्रीय बजेट 2024 मध्ये अनेक क्षेत्रांचा समावेश आहे, ज्यात टॅक्स रिफॉर्म, रोजगार, स्किल डेव्हलपमेंट, शेती, इन्फ्रास्ट्रक्चर आणि बरेच काही आहे. त्यांच्या भाषणातील मुख्य मुद्दे खाली दिले आहेत:

टॅक्स रिफॉर्म्स

नवीन टॅक्स रेजीम मध्ये टॅक्स स्लॅबमध्ये मोठे बदल झाले आहेत:

• ₹3 लाखांपर्यंतच्या इनकमवर: टॅक्स नाही
• ₹3 लाखांपासून ₹7 लाखांपर्यंतच्या इनकमवर: 5% टॅक्स
• ₹7 लाखांपासून ₹10 लाखांपर्यंतच्या इनकमवर: 10% टॅक्स
• ₹10 लाखांपासून ₹12 लाखांपर्यंतच्या इनकमवर: 15% टॅक्स
• ₹12 लाखांपासून ₹15 लाखांपर्यंतच्या इनकमवर: 20% टॅक्स
• ₹15 लाखांपेक्षा जास्त इनकमवर: 30% टॅक्स

याशिवाय, स्टँडर्ड डिडक्शन ₹50,000 पासून वाढवून ₹75,000 केले आहे. पेंशनधारकांसाठी पेंशनवरील ₹2.5 लाखांपर्यंत टॅक्स कमी केला आहे.

शेती आणि शेतकरी कल्याण

निर्मला सीतारमण यांनी सांगितले की एक कोटी शेतकऱ्यांनी नैसर्गिक शेतीचा अवलंब केला आहे. सरकारने पीएम अन्नदाता योजना वाढवली आहे, ज्यात 32 पिकांच्या 109 प्रकारांचा विकास केला जाईल. उत्पादन वाढवण्यासाठी क्लस्टर स्कीम लागू केली जाईल, आणि खरीप पिकांचे डिजिटल सर्वेक्षण केले जाईल. मोफत रेशन योजना पुढील पाच वर्षांसाठी सुरू राहील, ज्यामुळे गरजू लोकांना मोफत अन्नधान्य मिळेल.

रोजगार आणि कौशल्य विकास

सरकार रोजगार आणि स्किल डेव्हलपमेंटवर लक्ष केंद्रीत करत आहे, ज्यासाठी पाच नवीन योजना आहेत. शिक्षण आणि रोजगारासाठी ₹1.4 लाख कोटींची गुंतवणूक केली आहे. एक नवीन रोजगार उपक्रम नव्या कामगारांना एक महिन्याचे स्टायपेंड देईल. तीन नवीन योजना नव्या ग्रॅज्युएट्सना फायदा देतील, ज्यात पहिल्या सॅलरीचे सरकारकडून प्रायोजन आणि ईपीएफओ रजिस्ट्रेशनवर ₹50,000 प्रोत्साहन समाविष्ट आहे. उच्च शिक्षणासाठी ₹10 लाखांपर्यंत कर्ज उपलब्ध होईल.

इन्फ्रास्ट्रक्चर विकास

बजेटमध्ये इन्फ्रास्ट्रक्चरमध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली आहे:

• बिहारमधील हायवेज: ₹26,000 कोटी
• पटना-पुर्णिया एक्सप्रेसवे: मंजूर
• बिहारमध्ये नवीन एअरपोर्ट्स आणि मेडिकल कॉलेजेस
• भागलपूर पॉवर प्लांट
• जैन मंदिर, विष्णुपद मंदिर, आणि महाबोधी मंदिराचा विकास
• बक्सरमध्ये गंगा नदीवर दोन लेनचा पूल
• बोध गया ते राजगीर आणि गया ते दरभंगा रस्ते बांधकाम प्रकल्प

मागासवर्गीयांसाठी योजना

सरकारने पीएम जनजागृती उन्नत ग्राम अभियान लाँच केले आहे, ज्यामुळे पाच कोटी आदिवासींना फायदा होईल. आंध्र प्रदेशला विविध विकास प्रकल्पांसाठी ₹15,000 कोटी मिळतील, ज्यात पीएम सूर्य घर योजना समाविष्ट आहे, ज्यामुळे एक कोटी घरांना सोलर एनर्जी द्वारे मोफत वीज मिळेल. पीएम आवास योजनेंतर्गत एक कोटी नवीन घरांचे वितरण होईल, ज्यावर मालमत्तेची किंमत कमी करण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाईल आणि लहान शहरांच्या विकासासाठी सरकारची घोषणा आहे.

महिला आणि आरोग्य

बजेटमध्ये महिलांच्या सहभागावर आणि कल्याणावर भर दिला आहे:

• महिलांसाठी हॉस्टेल्स
• चाइल्ड केअर सेंटर्सची स्थापना
• तीन कॅन्सर ड्रग्सवरील कस्टम ड्युटी फ्री
• एक्स-रे मशीनवरील कस्टम ड्युटी कमी
• सोन्या-चांदीवरील इंपोर्ट ड्युटी काढून टाकली, ज्यामुळे ते स्वस्त होतील
• मोबाईल फोन चार्जर, कपडे, शूज, सोलर सेल्स आणि पॅनेल, लिथियम बॅटरीचे दर कमी

आर्थिक दृष्टिकोन

आंतरराष्ट्रीय आर्थिक आव्हानांनाही तोंड देत भारताची अर्थव्यवस्था चांगली कामगिरी करत आहे. महागाई दर 3-4% आहे. सरकारकडे रोजगार संधी निर्माण करण्यासाठी पाच योजना आहेत आणि कृषी क्षेत्रातील संशोधन वाढवण्यासाठीही योजना आहेत. पंतप्रधान मोदींनी बजेटचे कौतुक केले आहे, त्याला समाजाला शक्ती देणारे बजेट म्हटले आहे, ज्यामुळे युवकांना असंख्य संधी मिळतील. मॅन्युफॅक्चरिंग, इन्फ्रास्ट्रक्चर, आणि शिक्षणावर लक्ष केंद्रित केले जाईल.

राजकीय प्रतिक्रिया

बजेटला राजकीय नेत्यांकडून मिश्र प्रतिक्रिया मिळाल्या आहेत:

• मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी बजेटला विकसित भारताचे बजेट म्हटले आहे, ज्यामुळे लाखो युवकांना रोजगार मिळेल.
• केंद्रीय मंत्री गिरिराज सिंह यांनी ते संपूर्ण देशासाठी संतुलित बजेट म्हटले आहे.
• टीएमसी खासदार कल्याण बॅनर्जी यांनी त्यावर टीका केली आहे, ते “कुर्सी बचाव बजेट” असल्याचे म्हटले आहे.
• केंद्रीय मंत्री किरण रिजिजू यांनी बजेटचे समर्थन केले आहे, असे उत्तम बजेट वारंवार दिसत नाही असे म्हटले आहे.
• समाजवादी पक्षाचे अध्यक्ष अखिलेश यादव यांनी भाजपावर टीका केली आहे, त्याला निराशेचे बजेट म्हटले आहे.
• काँग्रेस खासदार इमरान मसूद यांनी सरकारवर दृष्टिकोनाचा अभाव असल्याचा आरोप केला आहे, आणि ते नितीश कुमार आणि चंद्रबाबू नायडू यांच्यामुळे घाबरले आहेत असे म्हटले आहे.
• काँग्रेस खासदार शशी थरूर यांनी बजेटला निराशाजनक म्हटले आहे.

मार्केट प्रतिक्रिया

स्टॉक मार्केटने बजेटला नकारात्मक प्रतिक्रिया दिली आहे:

• सेंसेक्समध्ये सुमारे 1,100 अंकांची घसरण
• निफ्टीमध्ये 350 अंकांची घसरण

बजेट सादरीकरण

बजेट सादर करण्यापूर्वी निर्मला सीतारमण यांनी पंतप्रधान मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील कॅबिनेट बैठकीत भाग घेतला. बजेटला कॅबिनेटने आणि नंतर राष्ट्रपतींनी मंजूरी दिली. पेपरलेस बजेट सादरीकरणाची परंपरा कायम राखून बजेट टॅबलेटद्वारे सादर केले गेले.

निष्कर्ष [Union Budget 2024 Update]

वित्तमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी सादर केलेल्या केंद्रीय बजेट 2024 मध्ये विविध क्षेत्रांचा समावेश आहे, ज्यात महत्त्वपूर्ण रिफॉर्म्स आणि गुंतवणूक आहेत. टॅक्स रिफॉर्म्स, शेती, रोजगार, कौशल्य विकास, इन्फ्रास्ट्रक्चर, आणि कल्याण योजनांवर लक्ष केंद्रित करून सरकारची संपूर्ण विकास आणि आर्थिक वाढ साधण्याची वचनबद्धता दिसून येते. बजेटला राजकीय नेत्यांकडून आणि बाजारपेठेतील विविध प्रतिक्रिया मिळाल्या आहेत, पण त्याचा सामान्य लोकांवर आणि एकूणच अर्थव्यवस्थेवर होणारा परिणाम पुढील काही महिन्यांत दिसून येईल.