राज्यात ₹७१०० कोटींचा पीक वीमा मंजूर,Pik Vima Maharstra

Pik Vima Maharstra : महाराष्ट्रातील पीक विमा योजनेची संपूर्ण माहिती

पीक विमा मंजुरी आणि वितरण

महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी 7150 कोटी रुपयाचा पीक विमा मंजूर करण्यात आला आहे. जुलै महिन्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात उर्वरित पीक विम्याचे वितरण केले जाणार आहे. कृषिमंत्र्यांच्या माध्यमातून ही माहिती देण्यात आली आहे. कृषी विभागाने या योजनेतून 7150 कोटी रुपयाचा पीक विमा मंजूर केला आहे, ज्यापैकी सुमारे 4000 कोटींचे वितरण झाले आहे. उर्वरित 3000 कोटी पेक्षा जास्त रक्कमेचा पीक विमा वितरणासाठी बाकी आहे.

पीक विमा योजना (Pik Vima Maharstra) आणि बीड पॅटर्न

राज्यात पीक विमा योजना (Pik Vima Maharstra) कप अँड कॅप मॉडेल किंवा बीड पॅटर्ननुसार राबवली जाते. 2020 मध्ये बीड जिल्ह्यात बीड पॅटर्न लागू करण्यात आला होता. 2021-22 मध्येही काही त्रुटी दिसून आल्या होत्या. पीक विमा योजना बाजूला ठेवून पर्यायी योजना राबवण्यासाठी अभ्यास समिती गठित करण्यात आली आहे.

पीक विमा कंपन्यांचा लाभ

कप अँड कॅप मॉडेलनुसार, पीक विमा कंपन्यांना 20% कमाल मर्यादा ठेवण्यात आली आहे. 8100 किंवा 8200 कोटी रुपयांचा राज्य शासनाचा व केंद्र शासनाचा हिस्सा मिळून पीक विमा कंपन्यांना दिला जातो. कंपन्यांचा नफा 1500 ते 2000 कोटी रुपयांपर्यंत राहू शकतो. उर्वरित रक्कम शेतकऱ्यांना वाटण्यात येईल किंवा ती राज्य सरकारला परत दिली जाईल.

विम्याचा वितरण प्रक्रिया

शेतकऱ्यांचा पीक विमा मंजूर (Pik Vima Maharstra)असून, अद्याप संपूर्ण वितरण झालेले नाही. नैसर्गिक आपत्तींमुळे मंजूर झालेला पीक विमा वितरणासाठी तयार आहे. पूर्वी 25% मिळालेल्या शेतकऱ्यांना आता 75% मिळणार नाही, मात्र उर्वरित मिळू शकतो. बुलढाणा, सातारा, सांगली, नाशिक, सोलापूर, धाराशिव, लातूर, नांदेड, परभणी, नागपूर, चंद्रपूर, वर्धा या जिल्ह्यात पीक विमा मंजूर आहे, परंतु वितरण अद्याप बाकी आहे.

सरसकट पीक विमा योजना

सरसकट पीक विमा योजनेत, 25% पेक्षा जास्त पेरणी न झालेल्या क्षेत्राला पीक विमा मंजूर होतो. या योजनेत सांगली आणि पुणे जिल्ह्यातील 36 हजार शेतकरी पात्र ठरले होते. 3965 कोटी रुपयांचे वितरण झाले आहे, आणि उर्वरित 4000 कोटी रुपयांची नुकसान भरपाई देण्यात येईल.

पात्र अर्ज आणि क्लेम्स

1 कोटी 60 लाख अर्ज आले होते, ज्यामध्ये 36684 अर्ज पेरणीच्या शेतकऱ्यांचे होते. 56 लाख 43000 शेतकरी 25% पीक विमासाठी पात्र ठरले. 2578 कोटी रुपयांपैकी 2554 कोटी रुपयांचे वितरण झाले आहे. याच्यानंतर उर्वरित 24 कोटी रुपयांचे वितरण बाकी आहे.

नैसर्गिक आपत्ती
पावसाचा खंड, अतिवृष्टी, येलो मोजाक आणि ड्रॉट यांसारख्या नैसर्गिक आपत्तींसाठी अधिसूचना काढण्यात आल्या आहेत. जालना, परभणी, यवतमाळ, हिंगोली, सांगली, सातारा, नाशिक, नागपूर, चंद्रपूर, वर्धा, अमरावती, वाशिम या जिल्ह्यांमध्ये क्लेम्स दाखल करण्यात आले आहेत. यामध्ये 19 लाख 85000 शेतकऱ्यांचे अर्ज पात्र ठरवण्यात आले आहेत.

क्लेम वितरणाची अडचण

अनेक क्लेम्स अद्याप वितरणासाठी बाकी आहेत. जळगाव, धुळे, नंदुरबार, बुलढाणा, वाशिम, हिंगोली, परभणी या जिल्ह्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात क्लेम्स अद्याप वितरणासाठी बाकी आहेत. येलो मोजाक आणि अन्य नैसर्गिक आपत्तींसाठी केलेले क्लेम्स अद्याप प्रक्रियेत आहेत.

सर्व शेतकऱ्यांना पीक विमा मिळवण्यासाठी आवश्यक ती कार्यवाही केली जात आहे. कृषी विभाग आणि राज्य सरकाराच्या माध्यमातून 7149 कोटी रुपयांचा पीक विमा मंजूर झाला आहे, ज्यापैकी 3950 कोटी रुपयांचे वितरण झाले आहे. उर्वरित रक्कम लवकरच वितरित केली जाईल.

टीप: हे संपूर्ण लेख राज्यातील शेतकऱ्यांना पीक विमा योजनेच्या महत्त्वाच्या आणि आवश्यक माहितीसाठी लिहिले गेले आहे. या लेखातून शेतकऱ्यांना विम्याचे महत्व, प्रक्रिया आणि अद्यतने याची सविस्तर माहिती मिळेल.