BJP Shetkari Yojana : भारतीय जनता पार्टीच्या शेतकरी धोरणांवर एक नजर
भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) आणि महायुतीने आपल्या कारकिर्दीत अनेक योजना आणि धोरणे शेतकऱ्यांसाठी राबवली आहेत. विरोधकांवर टीका करताना भाजपाने शेतकऱ्यांसाठी केलेल्या योगदानाचा उल्लेख होणे महत्त्वाचे आहे.
1. प्रधानमंत्री मानधन योजना
या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांसाठी निवृत्तीवेतन (पेंशन) योजनेची सुरुवात करण्यात आली. शेतकरी 60 वर्षांनंतर दरमहा ₹3000 पेंशनसाठी पात्र ठरतात. या योजनेंमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार मिळाला आहे. महाराष्ट्रातील 80,000 शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळाला आहे.
2. प्रधानमंत्री पीक विमा योजना
शेतकऱ्यांच्या पिकांसाठी विमा कवच देण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली. आतापर्यंत 3.5 कोटी शेतकऱ्यांना या योजनेत सहभागी करून ₹2.5 लाख कोटींची विमा संरक्षण देण्यात आली आहे. ही योजना शेतकऱ्यांच्या नुकसानीची भरपाई करण्यात महत्त्वाची ठरली आहे.
3. किसान क्रेडिट कार्ड योजना
72 लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना ₹75,000 कोटींच्या कर्जाची उपलब्धता करण्यात आली. व्याजमुक्त कर्ज आणि लवचिक परतफेडीच्या पर्यायांमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक सक्षमता मिळाली.
4. एमएसपी (किमान आधारभूत किंमत) सुधारणा
धान्य व नाचणी यांसारख्या पिकांसाठी किमान आधारभूत किंमत (एमएसपी) वाढवून, शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ करण्याचा प्रयत्न झाला. पिकांच्या एमएसपीत लक्षणीय सुधारणा करून शेतकऱ्यांच्या मालाला बाजारभाव मिळण्याची हमी मिळाली.
5. प्रत्येक शेताला पाणी योजना
“हर खेत को पानी” योजनेद्वारे 25,000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक करण्यात आली. जलसंपत्ती आणि सिंचनाच्या माध्यमातून शेतीला पाणीपुरवठा होण्यास प्राधान्य दिले.
6. प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा योजना
मच्छीमारांसाठीही सरकारने विशेष योजना सुरू केली. 13-14 हजार मच्छीमारांना थेट लाभ मिळाला, ज्यासाठी कोट्यवधी रुपयांची तरतूद करण्यात आली.
7. कांदा व सोयाबीन धोरण
कांद्याच्या निर्यातीवरील कर 40% वरून 20% करण्यात आला, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा फायदा झाला. सोयाबीन आयातीवरील कर वाढवून भारतीय शेतकऱ्यांना अधिक बाजारभाव देण्यात आले.
8. खत अनुदान
2024-25 मध्ये ₹1 लाख कोटींची तरतूद खत अनुदानासाठी करण्यात आली. ही योजना शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक खते परवडणाऱ्या दरात उपलब्ध करून देते.
9. पीएम किसान योजना
या योजनेअंतर्गत 92 लाख कुटुंबांना ₹55,000 कोटी वितरित करण्यात आले आहेत. शेतकऱ्यांना थेट आर्थिक मदत मिळत असल्याने ही योजना लोकप्रिय ठरली आहे.
भाजपाचे योगदान: दोन बाजूंनी विचार
भाजपाचे धोरण शेतकऱ्यांसाठी काही प्रमाणात उपयुक्त ठरले आहे. मात्र, काही शेतकऱ्यांना अद्याप योजनांचा फायदा पोहोचत नसल्याच्या तक्रारी आढळतात. विरोधकांनी भाजपावर टीका करताना त्याच्या धार्मिक धोरणांचा अधिक उल्लेख केला आहे. मात्र, शेतकऱ्यांसाठी राबवलेल्या योजनांकडे दुर्लक्ष करणे चुकीचे ठरेल.
निष्कर्ष
शेतकऱ्यांसाठीचे धोरण हे विकासाच्या गंगेला वेग देण्याचे उद्दिष्ट ठेवून राबवले जात आहे. तरीही, शेतकऱ्यांना योजनांपर्यंत पोहोचण्यासाठी प्रयत्न करावे लागतात. मतदारांनी योजनांची माहिती घेऊन, दोन्ही बाजूंचा अभ्यास करून निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे. धर्माभिमान टिकवून विकासाची कास धरणे हाच पुढच्या टप्प्याचा दिशादर्शक आहे.